Cumhuriyet Meclisinin geçen pazartesi günü oy çokluğuyla kabul ettiği “Belediyeler (Değişiklik) Yasası”, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar tarafından Resmi Gazete’de yayımlanarak, ilan edildi.
20 Ocak tarihli Resmi Gazete’ye göre, yasanın gelirlerin paylaşımına ilişkin 39’uncu maddesi ise 1 Şubat tarihi itibarıyla yürürlükte olacak.
Yasada yapılan değişikliklerle ve güncellenen cetvellerle, belediye hizmetlerinin günün koşullarına uygun hale gelmesi amaçlanıyor.
Belediyeler (Değişiklik) Yasası’na göre yasaya getirilen değişikliklerin arasında yerleşim birimlerinde yeni bir belediye oluşturulması için en az 20 bin nüfus olması yer alıyor.
Yasada, belediyelerin imar ve ulaşım gibi alanlardaki görevlerine güncellemeler yapılırken, merkezi sisteme entegre olmak, e-belediye sistemi kurmak, enerjinin etkin ve verimli kullanımını sağlamak gibi ek görevler de ekleniyor.
– “Belediye’nin borçlarının tümü, bir yıl içerisinde devlet bütçesinden ilgili belediyeye ayrılan payı aşamayacak”
Yasaya göre, kamu yarına yapılan yatırım projeleri dışında, borçlanılacak miktar da dâhil olacak şekilde bir belediyenin borçlarının tümü, bir yıl içerisinde devlet bütçesinden ilgili belediyeye ayrılan payı aşamayacak.
Devlet bütçesinden ayrılan payı veya belediye meclisinin görev süresini aşan ödeme süresi olan miktarın borçlanılabilmesinin Bakanlar Kurulunun onayına bağlı olacak. Buna ek olarak belediyelerin işletmeler veya döner sermayeli kuruluşlar kurması, kurulmuş işletmelerle, limited ve kooperatif ortaklıklarına katılmaları Sayıştay denetimine tabi olacak.
Belediye başkanlarına verilen temsil ödeneğini de düzenlenen yasaya göre, başkanlara aylık maaşın yanında yüzde 12 oranında temsil ödeneği verilecek. Bu arada belediye başkanları seçildikleri tarihten itibaren 12 ay içerisinde stratejik plan ve program hazırlama ve Bakanlığın bilgisine sunmadan sorumlu olacak.
– “Gelirler, asgari ücrete endekslendi”
Yasada, belediyelerin gelirlerini artırmak amacıyla resim, harç ve vergi kalemlerinde düzenlemeler yapıldı. Sabit ücret olarak yasada yer alan vergi, resim ve harçlar, aylık asgari ücrete endekslendi; önemli oranlarda bu kalemlerde artışa gidildi.
Yasada, belediyelerin gelir paylaşımı için havuz sistemine geçilmesi öngörülüyor. Bu kapsamda hava limanlarından çıkış yapan kişilerden ilgili şirketler tarafından aylık asgari ücretin %0.06’sı (binde altısı) tutarında belediye hizmetlerinden yaralanma resmi tahsil edilerek, bunun %60’ı ilgili belediyeye, %40’nın ise nüfusları oranında paylaştırılmak üzere Devlet Gelirler Veznesi’ne yatırılacak.
Ek olarak, kıymet ve tartı ücretlerinden olan ithal edilen akaryakıtın % 60’ı ülke sınırlarına ilk girdiği yerdeki belediyeye aktarılacak, %40’ı ise belediyelere nüfusları oranında paylaştırılmak üzere Gelirler Veznesi’ne aktarılacak.
– Belediyelere, devlet bütçesinde öngörülen mahalli gelirlerin yüzde 9.25’i oranında pay ayrıldı
Yasada, belediyelere, devlet bütçesinde öngörülen mahalli gelirlerin %9.25’i oranında pay ayrılıyor. Bu payın, belediyelere %85’i nüfusları oranında, %15’in ise yüzölçümleri oranında paylaştırılacak.
Belediyelerin görevlerini daha sağlıklı yürütebilmesi ve merkezi hükümet arasında istatistiki verilerin paylaşılması noktasında; E-Devlet Sisteminin omurgası konumunda olan Mekânsal Adres Kayıt Sistemi’nin (MAKS) hızla tamamlanması, çağdaş ve güncel nüfus sayımı başta olmak üzere, yol, cadde ve hane numaraları ile kişi bilgilerinin eşleştirilerek çalışmaların sağlıklı yürütülebilmesi adına düzenleme yapıldı.
Bu bağlamda ilgili madde uyarınca yapılacak paylaştırmada, nüfusun tespiti için adrese dayalı nüfus kayıt sisteminin uygulanması karara bağlandı. Bu sistem yürürlüğe girene kadar da, geçici madde konularak, nüfusun tespitinde İstatistik Kurumunun ilgili mali yılın başında en son belirlediği verilerden yararlanılması kuralı getirildi.
İçişleri Bakanı Ziya Öztürkler söz konusu yasanın Meclis’ten onay almasının ardından sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Belediyeler (Değişiklik) Yasasını “belediyelerin anayasası” olarak nitelendirmişti.
Bakan Öztürkler, belediyelerin büyük projeleri hayata geçirebilmesi, daha güçlü mali yapılara kavuşturulmaları, gelirlerinin artırılması, denetim ve şeffaflığın artırılması temel hedefi ile nerede ise mevcut yasanın tamamına yakınının düzenlendiği yasa ile hizmet verimliğinin artacağını çok daha iyi, çağdaş hizmetlere kavuşulacağını vurgulamıştı.
